เมื่อวันที่ 28 – 29 ตุลาคม 2568 หน่วยบริหารและจัดการทุนด้านการพัฒนากำลังคน และทุนด้านการพัฒนาสถาบันอุดมศึกษา การวิจัยและการสร้างนวัตกรรม (บพค.) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) นำโดย ดร.ณิรวัฒน์ ธรรมจักร์ ผู้อำนวยการ บพค. และ ดร.รัฐภูมิ ตู้จินดา รองผู้อำนวยการ บพค. พร้อมด้วยคณะ บพค. เข้าร่วมการประชุม ANSO General Conference 2025: Science and Innovation for a Sustainable Future ซึ่งจัดขึ้น ณ กรุงปักกิ่ง สาธารณรัฐประชาชนจีน
การประชุมดังกล่าวเป็นเวทีระดับนานาชาติที่รวบรวมผู้เชี่ยวชาญ นักวิชาการ และผู้แทนจากกว่า 50 ประเทศ รวมถึง 8 องค์กรระหว่างประเทศ และสมาชิก ANSO จำนวน 55 หน่วยงาน รวมผู้เข้าร่วมกว่า 300 คน เพื่อแลกเปลี่ยนองค์ความรู้และประสบการณ์ในประเด็นสำคัญระดับโลก อาทิ การส่งเสริมวิทยาศาสตร์และนวัตกรรมแบบเปิด (Open Science & Innovation) เพื่อการพัฒนาที่ครอบคลุมและยั่งยืน การประยุกต์ใช้ปัญญาประดิษฐ์ (AI) เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิต และการเสริมสร้างขีดความสามารถและความร่วมมือด้าน STEM โดยการมีส่วนร่วมของ บพค. ในครั้งนี้สะท้อนถึงบทบาทเชิงรุกของประเทศไทยในการสร้างความร่วมมือด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรมในระดับโลก เพื่อมุ่งสู่การพัฒนาที่ยั่งยืนและยกระดับศักยภาพกำลังคน ววน. ให้สามารถแข่งขันได้ในเวทีนานาชาติ
โอกาสนี้ ได้รับเกียรติจาก ศาสตราจารย์ ดร.ชูกิจ ลิมปิจำนงค์ (President of ANSO), He Hongping(Vice President of ANSO), Helena B. Nader (Vice President of ANSO), Bai Chunli (Founding President of ANSO) และ Shahbaz Khan (Director of UNESCO Regional Office for East Asia) ในการกล่าวเปิดการประชุม โดยเน้นย้ำถึงบทบาทสำคัญของ “ความร่วมมือทางวิทยาศาสตร์และนวัตกรรมระหว่างประเทศ” ในการขับเคลื่อนเป้าหมายการพัฒนาอย่างยั่งยืน (Sustainable Development Goals: SDGs) ภายใต้โลกยุคใหม่ที่เทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (AI) กำลังเปลี่ยนแปลงโฉมหน้าของการพัฒนาอย่างรวดเร็ว โดย ANSO จะเป็นกลไกสำคัญในการเสริมสร้างพันธมิตรระหว่างประเทศ เพื่อร่วมกันรับมือกับประเด็นความยั่งยืนในมิติต่าง ๆ ของโลก ทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม
ต่อมา เมื่อวันที่ 30 – 31 ตุลาคม 2568 คณะผู้บริหาร บพค. นำโดย ดร.ณิรวัฒน์ฯ และ ดร.รัฐภูมิฯ พร้อมด้วยคณะ บพค. ได้เข้าร่วมประชุม The 4th ANSO General Assembly Meeting ร่วมกับสมาชิก ANSO ในฐานะที่ บพค. ได้รับการยอมรับเป็นสมาชิกตั้งแต่ปี 2566 โดยการประชุมในครั้งนี้มีวาระสำคัญ ได้แก่ การรับทราบสมาชิกใหม่ที่เข้าร่วมองค์กร และการพิจารณาร่างข้อเสนอแก้ไข “ANSO Statutes” หรือ “ธรรมนูญสมาคม ANSO” โดยการแก้ไขมุ่งเน้นการปรับปรุงโครงสร้างการบริหารให้มีความชัดเจนและสามารถปฏิบัติได้จริง การเปิดโอกาสให้ภาคเอกชนและองค์กรนวัตกรรมเข้าร่วมเป็นสมาชิก การปรับกระบวนการเลือกตั้งและบทบาทของคณะกรรมการบริหาร (Governing Board) ให้มีความคล่องตัวยิ่งขึ้น รวมทั้งการเสริมสร้างกลไกด้านธรรมาภิบาล การบริหารการเงิน และความโปร่งใสขององค์กร
ในการนี้ ดร.ณิรวัฒน์ฯ ได้กล่าวแสดงวิสัยทัศน์ของ บพค. ต่อที่ประชุมสมาชิก ANSO ถึงบทบาทและพันธกิจสำคัญในการพัฒนากำลังคนและความร่วมมือด้านวิทยาศาสตร์และนวัตกรรมภายใต้กระทรวง อว. โดยเน้นย้ำ 4 ภารกิจหลัก ประกอบด้วย การพัฒนากำลังคน การสนับสนุนการวิจัยขั้นแนวหน้า การยกระดับสถาบันวิจัย และการลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานวิจัยเพื่อสร้างอนาคตที่ยั่งยืน
นอกจากนี้ ยังได้นำเสนอ 6 กลุ่มเทคโนโลยีกลยุทธ์ตามแผนพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี พ.ศ. 2568-2570 ที่ บพค. มุ่งเน้นขับเคลื่อนผ่านการสนับสนุนและส่งเสริมการวิจัย ได้แก่ 1) เทคโนโลยีดิจิทัลและการประมวลผล (Digital & Computing Technology) 2) เทคโนโลยีเซนเซอร์และอิเล็กทรอนิกส์ (Sensor & Electronics Technology) 3) เทคโนโลยีชีวภาพ (Biotechnology)4) เทคโนโลยีด้านพลังงานสะอาดและลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก (Clean Energy Related Technology and Decarbonization) 5) เทคโนโลยีวัสดุขั้นสูง (Advanced Materials Technology) และ 6) เทคโนโลยีขั้นแนวหน้าในสาขาที่เป็นเป้าหมายตามแผนด้าน ววน. (Frontier Technology: Earth Space System, High Energy Physics and Plasma, Quantum)
ดร.ณิรวัฒน์ฯ ยังได้นำเสนอตัวอย่างความสำเร็จของ บพค. ในการสนับสนุนทุนวิจัยแก่สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) โดยมีความร่วมมือกับ Chinese Academy of Sciences (CAS) ในโครงการสำรวจดวงจันทร์ฉางเอ๋อ (Chang’e) ซึ่งสะท้อนถึงศักยภาพและความพร้อมในการสร้างความร่วมมือด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีระหว่างประเทศในภูมิภาค
ในตอนท้าย ดร.ณิรวัฒน์ฯ ได้เชิญชวนองค์กรสมาชิก ANSO ร่วมพัฒนาโครงการในหลากหลายมิติ ทั้งการเคลื่อนย้ายนักวิจัย การวิจัยร่วม และการใช้โครงสร้างพื้นฐานร่วมกัน เพื่อเสริมสร้างความเชื่อมโยงและเครือข่ายความร่วมมือระหว่างนักวิทยาศาสตร์ในภูมิภาคเอเชีย อันจะนำไปสู่การพัฒนาที่ยั่งยืนและก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์และนวัตกรรมของภูมิภาคต่อไป
