เมื่อวันที่ 8 กันยายน 2568 หน่วยบริหารและจัดการทุนด้านการพัฒนากำลังคน และทุนด้านการพัฒนาสถาบันอุดมศึกษา การวิจัยและการสร้างนวัตกรรม (บพค.) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) นำโดย ดร.ณิรวัฒน์ ธรรมจักร์ ผู้อำนวยการ บพค. เป็นวิทยากรเสวนาในหัวข้อ “Research Funding Talks: เปิดโอกาสให้แสงซินโครตรอนส่องถึงทุน” ภายในงานประชุมกลุ่มผู้ใช้ประโยชน์แสงซินโครตรอน ประจำปีงบประมาณ 2568 (SLRI Annual User Meeting: AUM 2025) จัดงานโดยสถาบันวิจัยแสงซินโครตรอน (องค์การมหาชน) มีรองศาสตราจารย์ ดร.สาโรช รุจิรวรรธน์ ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยแสงซินโครตรอน และคณะผู้บริหารให้การต้อนรับ ระหว่างวันที่ 8 – 9 กันยายน 2568 ณ ห้องประชุมบอลรูม บี โรงแรมเซ็นทารา แกรนด์ แอท เซ็นทรัลลาดพร้าว กรุงเทพมหานครฯ โดยมีนักวิจัย นักวิทยาศาสตร์ นักวิชาการ อาจารย์และนักศึกษาผู้เข้าร่วมการประชุมกว่า 140 คน

ในการนี้ ดร.ณิรวัฒน์ฯ ผู้อำนวยการ บพค. ได้กล่าวถึงที่มาของระบบการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อววน.) ภายหลังการปฏิรูปกระทรวง อว. ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2562 ที่มีหน่วยงานกำกับด้านนโยบาย ด้านจัดสรรทุน ด้านการบริหารและจัดการทุนและหน่วยปฏิบัติงานวิจัย สำหรับ บพค. ถือเป็นหน่วยงานในกำกับของกระทรวง อว. ภายใต้ร่มนิติบุคคลของสำนักงานสภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ (สอวช.) ที่มุ่งเน้นการพัฒนากำลังคนให้มีทักษะสูงและการส่งเสริมการวิจัยขั้นแนวหน้าเพื่อส่งมอบเทคโนโลยีขับเคลื่อนการพัฒนาประเทศใน 3 รูปแบบ ได้แก่

1. Ground Breaking Technology กลุ่มเทคโนโลยีขั้นพื้นฐานที่เปลี่ยนโลก
2. Future Industry and Services Technology เทคโนโลยีส่งเสริมอุตสาหกรรมและการบริหารแห่งอนาคต
3. Societal Challenges Technology เทคโนโลยีแก้ไขปัญหาสังคมและสิ่งแวดล้อม

ตลอดจน บพค. ยังมุ่งเน้นการส่งเสริมการยกระดับโครงสร้างพื้นฐานด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรมเพื่อสนับสนุนการสร้างเทคโนโลยีเหล่านี้

โอกาสนี้ ผู้อำนวยการ บพค. ยังได้ชี้เป้าให้เห็นว่า บพค. รับผิดชอบแผนงานในหลากหลายประเด็นตามแผนด้านวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (ววน.) โดยเฉพาะอย่างยิ่งยุทธศาสตร์ที่ 3 การพัฒนาวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี การวิจัยและนวัตกรรมระดับขั้นแนวหน้าที่ก้าวหน้าล้ำยุค และยุทธศาสตร์ที่ 4 การพัฒนากำลังคนและสถาบันด้านวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ซึ่ง บพค. เป็นหน่วยงานที่สนับสนุนทุนวิจัยเชิงยุทธศาสตร์หรือที่เรียกว่า Strategic Fund (SF) มุ่งเน้นการสร้างผลงานวิจัยที่เกิดผลกระทบในวงกว้างมากกว่าทุนวิจัยเชิงมูลฐาน (Fundamental Fund: FF) โดยบางแผนงานต้องเกิดการรวมกลุ่มของคณะผู้วิจัยที่มีความเชี่ยวชาญมาทำงานร่วมกัน เพื่อตอบเป้าหมายหรือผลสัมฤทธิ์ (Key results: KRs) ของแผนงานและส่งมอบแก่กองทุนส่งเสริม ววน. ต่อไป โดยแยกประเด็นที่สนับสนุนตามพันธกิจของ บพค. ออกเป็น 4 ด้านดังนี้

Mission ที่ 1: จัดสรรทุนพัฒนากำลังคนในสาขาที่จำเป็นต่อการพัฒนาประเทศ ให้สอดคล้องกับนโยบายและยุทธศาสตร์ของรัฐ
Mission ที่ 2: สนับสนุนทุนการศึกษาและทุนวิจัย เพื่อพัฒนาบุคลากรระดับสูงให้มีศักยภาพระดับสากล
Mission ที่ 3: ส่งเสริมและพัฒนาสถาบันอุดมศึกษาและสถาบันวิจัย เพื่อเพิ่มขีดความสามารถด้านการวิจัยและนวัตกรรมของประเทศ
Mission ที่ 4: สนับสนุนการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เพื่อรองรับการเติบโตของระบบวิจัยและนวัตกรรมอย่างยั่งยืน

ทั้งนี้ ผู้อำนวยการ บพค. ยังได้กล่าวเสริมอีกว่า บพค. มิได้เป็นเพียงหน่วยงานด้านการให้ทุนตามประเด็นวิจัยของแผนด้าน ววน. เท่านั้น แต่ยังทำหน้าที่เป็น Program Manager ที่พร้อมจะผลักดันการสนับสนุนให้เกิดการบรรลุเป้าหมายของการพัฒนาประเทศในสาขาที่จำเป็นและสอดคล้องตามพันธกิจของ บพค. ที่ได้รับมอบหมายจากคณะกรรมการอำนวยการสำนักงานสภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ (กอวช.) กำหนด โดยเฉพาะการยกระดับทักษะกำลังคน การยกระดับสถาบันเพื่อพัฒนาสถาบันอุดมศึกษา ซึ่งมีความสอดคล้องกับการดำเนินงานกองทุนเพื่อพัฒนาการอุดมศึกษาอีกด้วย จึงถือเป็นอีกหนึ่งหมุดหมายที่สำคัญของระบบ อววน. ในการขับเคลื่อนให้เกิดการพลิกโฉมของประเทศไทยได้ตามยุทธศาสตร์ที่วางไว้
กิจกรรมการประชุมวิชาการในสองวันนี้จัดขึ้นโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้เป็นเวทีการสื่อสาร แลกเปลี่ยนข้อคิดเห็นและข้อเสนอแนะอันเป็นประโยชน์ระหว่างสถาบันวิจัยแสงซินโครตรอนและผู้ใช้บริการ (User) อีกทั้งยังเป็นการเผยแพร่ผลงานทางวิชาการให้สามารถนำงานวิจัยและนวัตกรรมไปใช้ประโยชน์อย่างเป็นรูปธรรม