เมื่อวันที่ 16 – 17 มิถุนายน 2568 ดร.ณิรวัฒน์ ธรรมจักร์ ผู้อำนวยการหน่วยบริหารและจัดการทุนด้านการพัฒนากำลังคน และทุนด้านการพัฒนาสถาบันอุดมศึกษา การวิจัยและการสร้างนวัตกรรม (บพค.) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) เข้าร่วมงานประชุม The Sustainability Research and Innovation Congress (SRI Congress 2025) ซึ่งจัดขึ้นเป็นครั้งที่ 5 ภายใต้แนวคิดหลัก “Shaping a Sustainable Future” ประกอบด้วย 4 เซสชั่นใหญ่ ๆ ได้แก่ (1) One Health: Connecting Human, Animal & Planetary Health (2) Collaborative Decision-Making: Fostering Connections with Communities (3) Holistic Solutions: Integrating Food, Energy, Water, and Infrastructure (4) Innovative Tools: Developing & Deploying New Technologies for Sustainability Solutions มีกำหนดจัดงานระหว่างวันที่ 16 – 19 มิถุนายน 2568 ณ เชอราตันแกรนด์ ชิคาโก ริเวอร์วอล์ค นครชิคาโก รัฐอิลลินอยส์ ประเทศสหรัฐอเมริกา โดยเป็นเวทีการแลกเปลี่ยนแนวคิดและความรู้ใหม่ ๆ เพื่อให้เกิดการนำวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรมมาใช้ในการเสริมสร้างความยั่งยืนและความมั่นคงให้กับเศรษฐกิจและสังคมของโลก ซึ่งได้รับความสนใจจากผู้เข้าร่วมงานกว่า 80 ประเทศ
โอกาสนี้ ดร.ณิรวัฒน์ฯ ได้รับเกียรติจาก Dr. Nicole Arbour ตำแหน่ง Executive Director of the Belmont Forum ซึ่งเป็นหนึ่งในเจ้าภาพจัดงาน SRI Congress ในครั้งนี้ เชิญให้เข้าร่วมพูดคุยหารือร่วมพิเศษกับผู้แทน IAI, ALP, Belmont Forum เพื่อวางแผนการมีส่วนร่วมในโครงการ Advancing Leadership Program (ALP) และร่วมวางรากฐานบทบาทของประเทศไทยในฐานะพันธมิตรหลักของการผลักดันผู้นำด้านวิจัยข้ามศาสตร์ (Transdisciplinary) ในระดับภูมิภาค ซึ่งจะมีการจัดกิจกรรม ALP Workshop ครั้งสำคัญ เพื่อนำผู้เชี่ยวชาญจากทั่วโลกมาสร้าง Solutions ให้กับประเทศไทย
อีกหนึ่งในไฮไลต์สำคัญของการเข้าร่วมประชุมครั้งนี้ บพค. ได้รับเชิญให้ร่วมเป็น วิทยากรบนเวทีเสวนา (Panelist) หัวข้อ “Empowering Boundary-Spanning Changemakers: Introducing Belmont Forum’s Advancing Leadership Program” ภายใต้ความร่วมมือกับสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.) และพันธมิตรระดับโลก ได้แก่ Belmont Forum, National Science Foundation (NSF), Inter-American Institute for Global Change Research (IAI) เพื่อผลักดันการพัฒนา “ผู้นำที่ขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลง” (Boundary-Spanning Changemakers) โดยใช้พลังของการวิจัยแบบ Transdisciplinary (TD) และการสร้างเครือข่ายความร่วมมือในระดับภูมิภาคและนานาชาติ ในเวทีนี้ บพค. ได้แสดงบทบาทในฐานะผู้แทนประเทศไทย ที่พร้อมยกระดับศักยภาพประเทศสู่การเป็น Regional Hub ในการพัฒนา Leadership ด้านการวิจัยข้ามศาสตร์ โดยเฉพาะในระดับอาเซียนอีกด้วย
นอกจากนี้ บนเวทีการบรรยายพิเศษจากนักวิจัยผู้เชี่ยวชาญหลากหลายประเทศ ได้กล่าวถึงประเด็นสำคัญที่ทุกประเทศต้องขับเคลื่อนการรับมือกับสภาวะวิกฤตของโลกที่เปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา อย่างบทบาทของ “วิทยาศาสตร์เชิงป้องกัน” ว่าเป็นกลไกสำคัญในการช่วยชีวิตไม่แพ้การคิดค้นวัคซีนหรือยารักษาโรค โดยเฉพาะการลงทุนในระบบเตือนภัยล่วงหน้าและการวิเคราะห์เชิงคาดการณ์ ซึ่งเป็นกุญแจสำคัญในยุคแห่งวิกฤติ ทั้งภัยพิบัติและโรคระบาด ขณะเดียวกันโลกที่เต็มไปด้วย Big Data ยังต้องการกลไกแปลผลและระบบตัดสินใจที่มีประสิทธิภาพ เพื่อเปลี่ยนข้อมูลมหาศาลจากการสังเกตการณ์โลกให้กลายเป็น Big Action นอกจากนี้ยังมีข้อเสนอให้ภาคธุรกิจจัดทำบัญชีสิ่งแวดล้อม เช่น Carbon Footprint และการใช้น้ำอย่างเป็นระบบ เพื่อขับเคลื่อนความยั่งยืนเป็นกลยุทธ์หลักทางธุรกิจ ขณะที่การติด Climate Label และการใช้ Metadata ของพืชผล ยังเป็นโอกาสใหม่ในการยกระดับคุณภาพอาหารและการเกษตร ส่วนเทคโนโลยี Quantum และ AI แม้ก่อให้เกิดคาร์บอนใหม่ แต่ก็มีศักยภาพในการออกแบบระบบพลังงานที่มีประสิทธิภาพสูง สะท้อนภาพเทคโนโลยีที่เป็นทั้งผู้ก่อและผู้แก้ปัญหาได้ สุดท้าย วิทยาศาสตร์พื้นฐานแม้เปรียบเสมือนเมล็ดพันธุ์ที่ดี แต่หากขาดระบบการแปลและความร่วมมือ เมล็ดนั้นย่อมไม่งอกงามเป็นผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นจริงในสังคม
SRI Congress 2025 นับเป็นเวทีสำคัญที่ตอกย้ำให้เห็นว่า การลงทุนในวิทยาศาสตร์และนวัตกรรมมิใช่แค่การคิดค้นสิ่งใหม่เท่านั้น หากแต่เป็นการป้องกัน การเตรียมความพร้อม และสร้างความยืดหยุ่นให้กับประเทศในยุคที่วิกฤติมาเร็วกว่าที่ผ่านมา
